Denizli Bangosu anadolu kökenli kısa yüzlü güvercin ırklarımızdan biridir. Onlara Denizli ilimizden başka bir yerde rastlanılmaz. Özellikle 1980’li yıllardan bu yana sayıları hızla azalmaktadır. Günümüzde nadir rastlanılan güvercin ırklarımızdan sayılmaktadırlar. Az sayıda yetiştirici tarafından muhafaza edilerek üretim ve ıslah çabaları verilmektedir. Denizli Güvercin Evi Derneği düzenlediği gösteri ve yarışmalarla ırkın geleceğini kurtarma adına çalışmalar yapan tek oluşumdur. Pamukkale Üniversitesi, Denizli İl Tarım Müdürlüğü ve Denizli Güvercin Evi Derneği gelecekte müşterek çalışmalar yapmak adına işbirliği aşamasındadırlar.
2005 Denizli Bangosu Irk Güzelliği Yarışması 1.si
Kısa ve geniş gaga yapıları sebebiyle İstanbul Bangoları’nın genetik çalışmalarında kullanılmak üzere yıllar içinde Denizli’den İstanbul’a taşınmış olmaları sayılarını azaltan en önemli unsur olarak bilinir. Fakat bugün onlara İstanbul’da rastlanılmaz. Bununla birlikte İstanbul Bangoları son 20-25 yıl içinde Denizli’de daha kıymetli kabul edilir hale gelince Azman ırkının nesli ciddi anlamda tehlikeye girmiştir. Bugün yaşanmakta olan üzücü durum Denizli’li yetiştiricilerin Azman ırkına tekrar sahip çıkmaları sonucunu doğurduğu için sevindirici bir gelişme olarak değerlendirilmesi isabetli olacaktır.
2005 Denizli Bangosu Irk Güzelliği Yarışması 2.si
İstanbul Bangoları ile Azmanlar biçim olarak birbirlerine yakın görünseler de aralarında temel performans farkları da vardır. Azman uçucu bir ırktır, günlük uçuş eğitimleriyle olağanüstü yüksek kondüsyonlara kolayca ulaştırılabilir. Üç beş dakikalık kısa molalar verilerek art arda defalarca gökyüzüne gönderilebilir. Şaşmaz bir sadakat duyguları vardır. Uçuşları sırasında belirli bir zaman dilimi gözetilmez, 30 ile 45 dakika arasında havada kalmaya iştahlıdırlar. Pırıltıya duyarlıdırlar, pırıltı gösterildiğinde kanatlarını kısarak veya yarı kapatarak dalarlar, dış ortamın uygun olması halinde genellikle salmanın içine iniş yaparlar. Sürekli olarak aynı yere konma alışkanlıkları vardır, istenilmeyen yerlere konmamalarını sağlamak oldukça kolaydır. Ürkek bir yapıları olmasına rağmen eğitime çabuk cevap verirler. Ortalama 10 – 15 bireyden oluşan gruplar halinde uçurulurlar, havada birbirlerinden ayrılmazlar. Uçuş yükseklikleri de eğitime bağlıdır. Her yükseklikte istenildiği kadar kalabilirler. 15-20 km mesafeden evlerine dönmeleri beklenir.
2005 Denizli Bangosu Irk Güzelliği Yarışması 3.sü
Türkiye’de görülen diğer Anadolu kökenli kısa yüzlü ırklar olan Hünkari, İstanbul Bangosu, Aydın Bangosu, Baska vs. gibi güvercin ırklarından Denizli Bangosu’nu ayıran özellikler Denizli Güvercin Evi Derneği tarafından belirlenmiştir. Bu özellikler Tip ve Duruş, Kafa ve Gaga, Boyun, Renk ve Desen başlıkları altında toplanmıştır.
Tip ve Duruş:
Biçimi göze simetrik gelen bir şekildedir. Geniş göğsü öne doğru ve dik durmaktadır. Sırtı kısa omuzları geniş ve düşüktür. Karnı kısa ve iyi ilerlemiştir. Kanatları kısa, sık tüylü, iyice kapalı şekilde ve kuyruğunun üstüne yatık biçimde durmaktadır. Bacakları orta uzunlukta, tüysüz ve iri pullu, parmakları iricedir.
Kafa ve Gaga:
Kafa yuvarlaktır, gaga kısmına doğru açı biraz küçülürsede sivrilmez. Yanakları dolu olmalıdır. Alın ve burun üstü tümsek olmamalıdır. Gaga kalın ve kısadır. Gaga ucu aşağı bakar durumdadır. Gaga çizgisi göz altına doğrudur ve göze yakındır. Tüm hatların dişilerde erkeklere oranla incelmesi kusur değildir. Gözler orta irilikte ve koyudur. Göz çevresi dokusu soluk, dar ve ince yapılıdır.
Boyun:
Boynu kısa ve dolgundur. İyi gelişmiştir. Boynu ve ensesi arkaya doğru kıvrık vaziyettedir. Boyun ve göğüste gül veya gül izi bulunmamalıdır.
Renk ve Desen:
Üç ana renk ve üç ana desene sahiptir. Renkler Siyah, Mavi ve Mor’dur. Desenler ise renkli kanat-kuyruk, renkli kuyruk ve düz beyazdır. Renkli kanat-kuyruklara “Ciba” denir. Cibalarda kanatlar düz bir çizgiyle çevrelenmiş şekilde renkli olmalıdır. Kanat baş teleklerinden itibaren 8-10 tüy beyaz olmalıdır. 6-7 tüy beyaz olursa hata sayılmaz. Beyazların arasında renk olmamalıdır. Cibalarda baldırlar da renklidir. Kuyrukların tamamen beyaz olması yada arada beyaz tüyler bulunması kesinlikle kabul edilmez. Renkli kuyruklarda ise gövdenin tamamen beyaz olması ve kuyruğun beyazlıktan net bir çizgiyle renklenerek ayrılması istenir. Bu renk ayrımı “kesme” tabiriyle ifade edilir. Kuyruk altındaki ince kapak tüylerinde beyazlık istenmez. Düz beyazlarda ise vücudun hiçbir yerinde renk olmamalıdır.
2005 Denizli Bangosu Irk Güzelliği Yarışması Özel Yetiştirici Ödülü
Yarışma Puanlamasında Standartlar :
Kafa Yapısı (20 Puan): Köşesiz, yuvarlak ve armudi olmalıdır. Buna kısaca tokur denir. İstanbul Bangosu’nda görülen çıkıntı ve köşeler ile İzmir – Aydın Bangoları’nda görülen ince uzun veya konik yapı kesinlikle görülmemelidir.
Gaga Yapısı (15 Puan): Kısa ve kalın olmalı, tok durmalıdır. Gaganın kısa ama ince olması değersizdir. Yuvarlak kafa yapısına oturan kalın gaga biraz uzun olsa da tercih sebebidir. Gaga ucu aşağıya doğru keskin bir eğim göstermemelidir.
Göz ve Çevresi (10 Puan): Göz büyük olmamalı, patlak ve dışa çıkık görünmemelidir. Beyaz, renklikuyruk ve renklikanat-renklikuyruklarda göz rengi siyahtan başka bir renk olmamalıdır. Karalıalaca ve göklüalaca gibi renk düzenine sahip kuşlarda göz rengi koyu turuncuya yakın veya gri olabilmektedir. Gözlerde İstanbul Bangoları’nda görülen enseye yırtılma kesinlikle kabul edilmez.
Boyun ve Gerdan (4 Puan): Vücutla doğru orantılı olmalıdır. Ne çok dar ne de çok geniş olmamalıdır. Gaga altından itibaren boyun aniden incelmez. Kafa ile doğru orantılı olarak genişleyerek göğsü vücuda bağlar. Göğüs ve gerdan dik duruşludur, kademeli olmamalıdır.
Gülsüzlük (6 Puan): Göğüste gül veya gül izi olmamalıdır. İnce yarık tabir edilen bir iz dahi kabul edilmemektedir. Göğüste bulunabilecek tüy dönmeleri kesinlikle istenilmez.
Kanat – Kuyruk Oranı (6 Puan): Kanatlar ve kuyruk vücutla doğru orantılı olmalıdır. Kuyruk ucuna yakın kanatlar ve bel hizasında kanatlar kabul edilmez.
Ayaklar ve Bilekler (4Puan): Parmaklar ve bacaklar kısa, bilekler kalın olmalıdır. Tozluk görünmemelidir. Ayak tabanları etli görünümlü olmalıdır.
Genel Görünüm (10 Puan): Güvercin sağlıklı, diri görünümlü ve temiz olmalıdır. Azman hareketli bir ırktır.
Duruş (10 Puan): Irka has dik vücut yapısında olmalı, parmakları üzerinde durmalı veya yürümelidir. Azman ırkı vücudunu salmaz, baston yutmuşcasına bir duruşa sahip olmalıdır.
Renk Düzeni (10 Puan): Canlı ve parlak renkli olmalı, kesme tabir edilen renk düzenini taşımalıdır. Azman ana renk desenleri sütbeyaz, renklikuyruk, renklikanat-renklikuyruk ve renklialacadır. Renk tonları genellikle siyah ve göktür. Örneğin karakuyruk bir Azman’ın beyaz gövde rengi siyah kuyruktan düz bir çizgi ile ayrılırsa ve kuyruk altında kapak tabir edilen beyaz tüyler bulunmazsa renk deseni idealdir. Yine Ciba (karakanat-karakuyruk) desenli bir Azman’ın kanat rengi olan siyah renk vücut rengi olan beyaza taşmazsa veya vücut rengi olan beyaz kanat rengi siyaha karışmıyorsa kesme olarak adlandırılır ve idealdir.
Künye (5 Puan): Yarışmaya katılacak güvercin kayıt künyesi taşımalıdır.
Diskalifiye Gerekçeleri:
Yarışmaya katılacak güvercinde belirgin göğüs gülü bulunması, kusur gizleme amacıyla tüy yolunduğunun veya boyama yapıldığının tespit edilmesi, parmak, göz vs. gibi organ eksikliği, gaga çarpıklığı, çelenk tamamlamayan yavruların yarışmaya sokulması gibi sebepler diskalifiye gerekçelerindendir.
Kuruluş amacı Denizli ilimizden köken aldığı kabul edilen ve yaygın olarak yetiştirilen Dolapçı ile Azman ırklarımızın korunması, geliştirilmesi ve tanıtılması olan Denizli Güvercin Evi Derneği düzenlediği yarışma ve gösteri organizasyonlarıyla amacına uygun olarak faaliyetlerine devam etmektedir. Öncelikle üstün vasıflı Azman popülasyonunda bariz bir artış gözlenmiştir. Azmanlarda tükenme noktasında bulunan mavi renk ve açılımlarının tekrar elde edilmesine yönelik çalışmalar üniversite destekli olarak yapılmaktadır. Yetiştiricileri tarafından uçum ve sadakat özellikleri ayrıca test edilmektedir. Yakın bir gelecekte uçum ve sadakat yarışmalarının dernek tarafından organize edilmesi planlanmaktadır.
İskender Damgacı
Denizli Güvercin Evi Derneği
Genel Sekreteri
Fotoğrafları büyütmek için üstlerine tıklayınız
|
